Iedereen is een witte raaf
Amper 9 op 19.000 van de federale ambtenaren bij Financiën kregen een negatieve evaluatie. Zo’n goeie 0,05 procent in totaal. De invoering van het evaluatiesysteem moest ervoor zorgen dat rotte appels sneller worden opgemerkt, zo legt de radiopresentator met veel verve uit. In realiteit bleek de vernieuwing echter een utopie. De overgrote meerderheid van de evaluatoren blijkt de weg van de minste weerstand te kiezen en geeft daarom aan alle medewerkers een goede beoordeling zonder onderscheid.
Verbaasd ben ik niet. Een duidelijk voorbeeld van een evaluatiesysteem dat dus niet haar doelstelling heeft gehaald. Maar doet de onderneming die wél een onderscheid maakt tussen haar medewerkers en waar de “onderpresteerders” ook geïdentificeerd worden het zoveel beter? Worden medewerkers in deze ondernemingen op hun talenten ingezet?
Onze huidige beoordelingssystemen zijn hiërarchisch, onpersoonlijk en gedateerd. Iedereen wordt aan dezelfde standaardeisen onderworpen, waardoor we de talenten en unieke capaciteiten van elke werknemer links laten liggen. Elk bedrijf heeft een lijstje met typische criteria achter de hand waaraan iedereen in die positie zou moeten voldoen om de ideale werkkracht te zijn. Pijnlijk gevolg: bedrijven verliezen de unieke aspecten van een persoon uit het oog. We creëren homogeniteit.
Betekent dit dat organisaties elke vorm van meetsystemen meteen uit het raam moeten gooien? Absoluut niet, maar we moeten wel afstappen van uniforme prestatieschalen en meer oog hebben voor de individuele kwaliteiten van werknemers.
Organisaties van de toekomst zetten best in op de rijkdom van loopbanen, zodat een ontwikkelingsplan ontwikkeld kan worden op maat van de werknemer. Zo gaan we van een systeem met selecte groep van ‘high potentials’ naar een systeem van ‘all potentials’ waarin iedereen tot zijn recht komt en een witte raaf wordt.
En ja, natuurlijk kan ook in zo’n modern evaluatiegesprek blijken dat de drive er niet is. Ook in dergelijke moderne organisaties kan dit leiden tot ontslag. Maar minstens heeft deze onderneming geprobeerd, door in te spelen op de talenten van de medewerker, hem maximaal te optimaliseren om zijn job met veel goesting en inzet te doen.
