Marc Van Peel, havenschepen van Antwerpen: “Geen Saeftinghedok zou een ramp zijn”

Havenschepen Marc Van Peel bepleit met vuur de uitbreiding van de containercapaciteit op wat in Antwerpen de Linkeroever wordt genoemd en in het Waasland de Waaslandhaven heet. Voor de havenschepen moet die uitbreiding er komen door de bouw van het Saeftinghedok. Hij wordt daarin bijgetreden door de raad van bestuur van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen.

Het mega getijdendok is volgens de raad nodig voor de groei van de haven en om congestie te vermijden. Een uitspraak van verstarde havenbaronnen? "De behandeling van containers bereikt binnen twee tot vier jaar de kritische drempel van tachtig procent van de capaciteit", luidt het. Het Saeftinghedok is een gigantisch dok met enorme kaden, dat vlak naast het Deurganckdok wordt gepland. Het polderdorp Doel zou dan wel definitief van de kaart verdwijnen. Praktisch iedereen is er onteigend en verhuisd. “Wij houden rekening met de belangen van bewoners en landbouwers”, zegt Marc Van Peel. Iedereen werd en wordt billijk vergoed. Weinigen willen nog terugkeren. Zij komen nog eens naar het dorp op nostalgische momenten als de Scheldewijding.

Controverse

Geen uitbreiding zonder controverse. Havenuitbreiding betekent een grondige transformatie van de gemeenschap. Op de Rechteroever was dat begin jaren zestig zeer ernstig: vier dorpen werden gesloopt: Oosterweel, Wilmarsdonk, Oorderen en Lillo. Het actiecomité hield week na week betogingen, autokaravanen, plak- en schilderpartijen, en deed zelfs een beroep op de koning. Die bezocht de streek. In de gemeenteraad interpelleerden de afgevaardigden uit de noordelijke regio geregeld en gezamenlijk. Eenmaal de havenuitbreiding en de vestiging van grote bedrijven gebeurd was, verdween de tegenkanting als sneeuw voor de zon, want elke havenuitbreiding in het verleden heeft economische meerwaarde opgeleverd. Toen de mensen op de Rechteroever zagen hoeveel er in de industrie kon worden verdiend, zelfs vaak meer dan aan de dok, keerde het getij. Het voorbeeld van de drie gebroeders van Hees is tekenend: zij waren alle drie dokwerkers, maar ze stapten in de beginperiode over naar BASF. En zo waren er velen: eerst werken bij de opbouw van sluizen, kanalen, dokken en later een job in fabrieken als BASF, Monsanto, Degussa, Bayer, Solvay en noem maar op.

Verhuis naar Deurganckdok

Intussen verhuist MSC uit het Delwaidedok op de Rechteroever naar het Deurganckdok op de Linkeroever. “Die verhuis was nodig om de grootste containerschepen te kunnen blijven ontvangen. En om de rederij die de belangrijkste is van Antwerpen, een economisch rendabele oplossing aan te bieden. De weg via de sluizen betekent immers 6 uur langer onderweg zijn. En tijdverlies en hogere kosten. Daarom is het beter dat de schepen kunnen aanleggen bij de Scheldeterminals in Zandvliet of rechtstreeks kunnen binnenvaren in een open getijdendok, zoals het Deurganckdok. En in de toekomst in het Saeftingedok.

Luxe probleem

Betreffende het Delwaidedok hebben we trouwens een luxeprobleem: er zijn zoveel gegadigden na een internationale bevraging, dat wij te veel gegadigden hebben.” De schepen wil/kan niet zeggen welke soort klanten hebben ingeschreven en hij wil zeker geen namen noemen. Alleszins zijn de meeste kandidaten geen containerrederijen.

“Door de Scheldeverdieping kunnen wij de grootste containerschepen ontvangen. En rechtstreeks in het Deurganckdok laten binnenvaren. Indien wij het dok niet hadden gebouwd dan hadden wij de allergrootste containerschepen niet gekregen en dan zouden de wereldrederijen naar elders verhuisd zijn.

Antwerpen is gewild

Wat brengt een uitbreiding van de capaciteit op Linkeroever op? “Bij de terminals elders in de haven zijn enorme magazijncomplexen voor herverpakking en logistieke arbeid gebouwd. Wij groeien fel in behandelde containers. Wij hebben op dat gebied veel gewonnen in marktaandeel ten nadele van Hamburg en zelfs van Rotterdam. De grote rederijen willen hier in Antwerpen zijn. Omwille van de vlugge en deskundige afhandeling (onze dokwerkers zijn de beste van Europa). Verder onze knowhow, onze ligging diep in het binnenland en onze dienstverlening. Reken daarbij onze verbindingen naar het Oosten langs de weg, per spoor en per binnenschip. In 1990 bungelden wij nog onderaan. Nu stijgen wij steeds meer. Wij hebben voor de volgende Jaren méér containercapaciteit nodig, ook door de stijgende groei van de containertrafieken in het algemeen.

5000 nieuwe jobs

Het Saeftingedok betekent mee groeien. Indien er geen Saeftingedok gebouwd wordt dan is dat een ramp. Dat betekent een achteruitgang en het kwijt spelen van minstens 5000 nieuwe jobs. Nu werken op de Linkeroever al 17.000 mensen rechtstreeks. Op de Rechteroever is dat nog veel en veel meer. 1/3de van Stabroek (geboortedorp van Bruyninckx) werkt in de haven. Als huidige stijging doorgaat dan moet het Saefthinghedok er al zijn rond 2020.

Lange Wapper gemiste kans

Het betekent ook dat we bij stijging rekening moeten houden met meer mobiliteit. Het Vlaamse gewest plant nieuwe wegen. Veel gaat van schip naar schip, of wordt vervoerd met de binnenvaart (30% ) Veel gaat nog over de weg, maar de overbezetting van bij voorbeeld de Ring komt niet of maar gedeeltelijk van de haven. Bij telling is dat amper iets meer gestegen dan 6 jaar geleden. Dat is dus geen argument. De derde Scheldekruising moet er dringend komen. Er is al te lang getalmd, gepraat en geprotesteerd. Voor de Oosterweelverbinding moet in 2017 de spade in de grond gaan. Veel te laat klaar tegen hopelijk 2023. Moest de Lange Wapper niet weggestemd zijn, dan was de brug al gebouwd en dan was het mobiliteitsprobleem al lang opgelost.”

Tekst: Staf De Lie – Foto’s: Wilfried Deferme

Foto: Maagd Antverpia die de hand reikt aan de God Scaldis met als resultaat de hoorn des overvloeds die over Antwerpen neerdaalt. Tafereel in de Trouwzaal van het Antwerpse stadhuis gekozen door schepen Marc Van Peel (historicus, voorzitter van het Havenbedrijf Antwerpen).