“Belastingen zijn een noodzakelijk kwaad. Je moet ze tot op zekere hoogte aanvaarden”

De grenzen van de fiscale controle

Voor zijn rechtendoctoraat koos de fiscaal expert voor de grenzen van de fiscale controle: “Die waren op dat moment strak afgelijnd, maar ze worden alsmaar vager, en in 2005 was het duidelijk dat het te ver ging. In 2015 verscheen een arrest dat onrechtmatig optreden van de fiscus op een kier zette.”

6% of 21% BTW?

Hij geeft het voorbeeld van een postbode die de koterij achter zijn huis afbreekt en een mooie veranda zet. Er volgt een discussie of hij 6% of 21% BTW moet hanteren. De belastingcontroleur belt aan. Alhoewel hij beweging ziet, wordt er niet open gedaan. Wanneer hij over de omheining kruipt om foto’s te maken, staat hij oog in oog met een jong kind dat de deur niet mocht open doen terwijl mama boodschappen deed…

“Fraudebestrijding zit helemaal fout”

Hoe komt het dat mensen zich bezondigen aan fiscale fraude? “Omdat de fraudebestrijding helemaal fout zit. Ik zie even grote ‘smeerlappen’ aan de ‘juiste’ kant van de barrière. Als het van de kant van de overheid niet koosjer is, steiger ik. Zoals in het geval van een vrouw van 92 jaar: ze wist perfect waarmee ze bezig was met feiten van 30 jaar geleden, maar ze werd pas berecht toen haar geheugen én haar vermogen om zich grondig te verantwoorden het lieten afweten.”

Hoge belastingdruk, ongelijke belastingdruk,…

Michel Maus laakt dat de politiek ondanks de hoge belastingdruk mensen lang onder de knoet kan houden:

“Veel omwentelingen in de geschiedenis hebben evenwel een fiscale achtergrond, denk aan de gele hesjes die protesteren tegen een accijnsverhoging op brandstof. Er was ook juridisch verzet tegen de Turteltaks, tegen de effectentaks... Dat komt van gewone burgers: er broeit wel degelijk iets en het is een politiek signaal dat niet genegeerd mag worden.”

Frustratie door ongelijke belastingen

“Beleid is gericht sturen en fiscaliteit is één van de middelen daartoe. Ongelijke belastingdruk leidt echter tot frustratie bij wie niet kan profiteren. En zo tot een negatieve houding tegenover elke vorm van fiscaliteit. Iedereen is voor een eenvoudiger systeem, tot het concreet wordt en men gunstregimes en voordelen afschaft.”

Meldpunt voor fraude

Maus is geen voorstander van een anonieme kliklijn: “Het is vaak een verhaal van ‘exen’: ex-partner, ex-werknemer,… en te vaak vanuit een wraakgevoel. Een officiële kliklijn biedt bescherming voor wie onterecht aangeklaagd wordt. Men weet immers perfect van wie de aantijging komt. Eén zin op een A4’tje als ‘U moet eens gaan kijken naar….’ kan de basis zijn voor BBI-onderzoek.”

Belastingbrief veel te complex

Michel Maus stelt verder nog dat belastingaangifte veel te complex is voor het brede publiek en dat de vooraf ingevulde belastingbrief een manier is om de mensen dom te houden.

“Belastingen zijn een noodzakelijk kwaad. Niemand betaalt graag belastingen, maar je moet ze nu eenmaal aanvaarden tot op zekere hoogte. In dit land ervaren we echter hoe langer hoe meer een overkill aan belastingen, waardoor het systeem contraproductief wordt.”

Onroerende voorheffing is eigenlijk vermogensbelasting

“De onroerende voorheffing is in feite een vermomde vermogensbelasting. De eigen woning brengt niets op, maar wordt belast alsof dat wel het geval is. De overheid zou veel beter alle inkomsten uit vermogen belasten op de werkelijke waarde. Ik ben dus absoluut tegen een belasting op vermogen, maar niet tegen het taxeren van alle inkomsten uit dat vermogen. Vermogen is immers belangrijk voor een pensioen en er is de waarderingsproblematiek ervan: wat met wijnkelders, oldtimers…”

Ongelijke belastingen zorgen voor zwarte economie

“Mensen beseffen dat belastingen nodig zijn voor goedkoop onderwijs, voor ziektezorg,… Maar het is de ongelijke lastenverdeling die voor weerstand zorgt. Met een zwarte economie als gevolg. In Nederland helpt de belastingambtenaar, hier is hij de onverbiddelijke controleur in een conflictmodel.”

Grote vermogens ontsnappen aan successierechten

“Erfrecht was oorspronkelijk gericht op herverdeling. Nu kunnen de grootste vermogens ontsnappen. Ook dat is onrechtvaardig. De politiek moet de achterpoortjes sluiten. In 10 van de 28 EU-lidstaten zijn er geen erfenisrechten of zijn er grote vrijstellingen tussen partners en kinderen. Hier stelt men de gezinswoning vrij, maar wie in een huurwoning verblijft, krijgt geen vrijstelling. Het enige wat men recent deed, is het duolegaat afschaffen, waardoor veel mensen hun testament moeten aanpassen maar de situatie intrinsiek een status quo blijft.”

Fiscale aanbevelingen van Michel Maus:

1. Zorg dat de fiscale structuur van je bedrijf overeenkomt met je bedrijfsfilosofie. Als je uitpakt met duurzaamheid, kan je je geen fiscale avonturen veroorloven.
2.  Als het te mooi is om waar te zijn, dan is dat in realiteit meestal ook zo. Laat je goed omringen door fiscale experten en trap niet in de val van fiscale praatjesmakers.
3.  Wees transparant naar de fiscus toe. Een bedrijf dat zijn fiscale structuur open en bloot kenbaar maakt bij de fiscus, bijvoorbeeld door een ruling aan te vragen, loopt weinig fiscaal risico.