“Heat not burn en andere rookvrije producten kunnen groot verschil maken voor volksgezondheid”

Tabakbedrijf Philip Morris wil tegen 2025 zijn netto-omzet voor de helft halen uit rookvrije producten. Die zijn voor rokers minder risicovol voor de gezondheid dan blijven doorroken. “Heat not burn producten hebben een enorm potentieel om het verschil te maken op het niveau van de algemene volksgezondheid”, stelt scientific engagement manager Elfriede Berger.

Scheikundig ingenieur Elfriede Berger werkte ongeveer 20 jaar in de farmaceutische industrie en was de laatste jaren vooral actief in terugbetaling van geneesmiddelen. Drie jaar geleden werd zij gecontacteerd door Philip Morris: “Zoals velen onder ons kende ik de wereld van Tobacco Harm Reduction en rookvrije producten niet. Ondertussen ben ik gepassioneerd door de wetenschap achter de minder schadelijke alternatieven voor rokers die anders zouden doorroken. Het potentieel om het verschil te maken op het niveau van de algemene volksgezondheid is enorm.”

Waarom heeft Philip Morris beslist om e-sigaretten en heat not burn producten te gaan produceren?

“De realiteit leert ons dat er vandaag nog steeds 2 miljoen Belgen roken, ondanks de vele anti-rookmaatregelen, ontmoedigingscampagnes en professionele rookstopbegeleidingsprogramma’s. Dan moeten we ons de vraag durven stellen: wat kunnen we doen voor deze rokers die blijven doorroken? Voor Philip Morris is het antwoord duidelijk: stoppen met de productie van sigaretten en deze vervangen door betere alternatieven. Van E-sigaretten en verwarmde tabaksproducten is het wetenschappelijk bewezen dat ze minder toxisch zijn dan sigaretten.”

“Bij deze producten vindt er geen verbranding plaats van tabak. Net de verbranding van tabak zorgt voor de hoge toxiciteit. Als ik het voorbeeld neem van verwarmde tabaksproducten, zien we in onze onderzoeksresultaten dat er tot 95% minder schadelijke stoffen voorkomen in de aerosol dan in de rook van een gewone sigaret. Deze resultaten werden bevestigd door onafhankelijke instanties, zoals het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in Nederland en de Amerikaanse FDA. Ook onze eigen Hoge gezondheidsraad bevestigde dit gegeven.”

In hoeverre werpen de investeringen in O&O en de heat not burn en e-sigaretten vruchten af voor een betere gezondheid?

“Philip Morris heeft inmiddels meer dan 9 miljard dollar geïnvesteerd in de transformatie naar betere alternatieven en er werken bijna 1000 wetenschappers, ingenieurs en technici naarstig verder aan deze innovatieve producten in ons onderzoekscentrum in het Zwitserse Neuchâtel.

Zoals ik al zei, komen er bij ons verwarmd tabaksproduct 95% minder schadelijke stoffen vrij in vergelijking met de gewone sigaret. Intussen bevestigen ook toxicologische in vitro en in vivo testen de verminderde toxiciteit van dit product. Uiteraard zijn de belangrijkste uitkomsten te verwachten van de klinische studies die worden uitgevoerd.”

“Ook daar wijzen de resultaten in dezelfde richting: wat betreft COPD bijvoorbeeld, een van de meest voorkomende aan roken gerelateerde ziektes, zijn er momenteel 2 jaar follow-up resultaten. Onderzoek heeft aangetoond dat zowel het gebruik van verwarmde tabaksproducten als het gebruik van de klassieke sigaret geassocieerd worden met een bepaalde achteruitgang van de longfunctie in de tijd. De follow-up resultaten wijzen echter uit dat het gebruik van verwarmde tabak met een significant lagere achteruitgang geassocieerd wordt dan het roken van sigaretten.”

“Ook in het domein van andere aan roken gerelateerde ziekten, zoals cardiovasculaire ziekten en kankers, zien we in studies veelbelovende resultaten wat betreft de aanwezigheid in het lichaam van ziektemarkers die gelinkt kunnen worden aan deze aandoeningen. In 2020 werd er door het RIVM een studie gepubliceerd waar de carcinogeniciteit vergeleken werd op een methodologische manier tussen de klassieke sigaret en IQOS. Ook deze resultaten zijn veelbelovend wat betreft de gezondheidsimpact geassocieerd met kanker.”

Hoe groot is de ‘winst’ die men maakt op gezondheidsvlak?

“Vandaag zijn wereldwijd naar schatting 21 miljoen rokers overgestapt op ons verwarmd tabaksproduct en 72% van die mensen is volledig gestopt met het roken van sigaretten, de meest schadelijke vorm van tabaksconsumptie. Dat is een forse impact. Je mag ook niet vergeten dat deze producten slechts enkele jaren op de markt zijn. Om een meer precieze inschatting te maken van de impact op de volksgezondheid die deze producten kunnen bieden op het vlak van morbiditeit en mortaliteit, heb je ver doorgedreven statistische modellen nodig die berekeningen en schattingen doen aan de hand van wetenschappelijke publicaties en data op populatieniveau.”

“In 2018 is er een dergelijke modelering uitgevoerd voor de Amerikaanse markt. De conclusie was dat de introductie van minder schadelijke producten, op basis van scenario-aannames, zal leiden tot een nettowinst voor de volksgezondheid in termen van een verminderde ‘aan roken gerelateerde sterfte’.”

Zou het niet beter zijn dat we met zijn allen niet meer zouden roken?

“Het beste is nog steeds om te stoppen met roken of nog beter niet te starten met roken. De nieuwe, minder schadelijke producten zijn niet risicovrij. Maar de realiteit leert ons dat niet alle rokers stoppen met roken en voor deze mensen is er een alternatief dat wetenschappelijk bewezen minder risicovol is. In die zin vind ik dit dus een positieve evolutie.”

Wat zou het betekenen moest de overheid in ons land vandaag beslissen dat er over heat not burn producten gecommuniceerd mag worden?

“Dit is voor ons van cruciaal belang. In tegenstelling tot vele andere Europese landen, laat de tabakswetgeving in België niet toe dat er doelgerichte, wetenschappelijke informatie wordt verstrekt aan volwassen rokers over minder schadelijke tabaksproducten. Op gezondheidsvlak is dit een gemiste opportuniteit. In het belang van de 2 miljoen rokers in ons land is het daarom enorm belangrijk dat het interfederale anti-tabaksplan, waaraan de overheid momenteel werkt, rekening houdt met de wetenschappelijk bewezen gezondheidsvoordelen die minder schadelijke alternatieven kunnen bieden aan volwassen rokers.”

Lees ook: Philip Morris Benelux betreurt dat rokers niet correct geïnformeerd kunnen worden over alternatieven