Hoe benut je AI in je kmo zonder de menselijke factor uit het oog te verliezen?

Van alle recente technologische (r)evoluties, is Artificiële Intelligentie wellicht die met de grootste impact op de bedrijfswereld. En zoals elke ingrijpende innovatie roept ze bij velen vragen, bedenkingen en weerstand op. Onterecht, zo vindt Christophe Benoit. De man, die naar eigen zeggen verslaafd is aan leren en aan data-onderzoek, ziet vooral de opportuniteiten van AI in kmo’s.

Chistophe Benoit is researcher bij het Kenniscentrum Artificiële Intelligentie van de Erasmushogeschool Brussel en eigenaar van Narhval, dat (sc)haalbare integratie van AI in bedrijven helpt realiseren. Als docent bij Syntra Bizz geeft hij ook trainingen rond generatieve AI in kmo’s. Christophe focust bij voorkeur op de voordelen van technologie voor de mens.

Waarom de implementatie van AI in kmo’s een kwestie van tijd is

“In de jaren 90 deden de grote bedrijven de komst van het internet aanvankelijk af als een hype,” steekt Christophe van wal. “Tot ze de disruptie aan den lijve ondervonden. Die fout zullen ze geen tweede keer maken. Het valt op hoe snel ze AI omarmen en implementeren – en de kmo’s zullen moeten volgen. Hoewel, als wetenschappelijk domein bestaat Artificiële intelligentie al sinds 1956. De grote doorbraak kwam er evenwel in 2022 met de komt van de generatieve AI (GAI). De klassieke AI heeft vooral belang voor de bedrijfsvoering en -strategie. De analyse van data leidt tot inzichten en onderbouwde beslissingen. Daar tegenover staat dat GAI vooral de werknemer versterkt. Het is alsof elke medewerken kan beschikken ondersteuning krijgt van een onbeperkt aantal virtuele jobstudenten. Die kennen het bedrijf niet, maar nemen eenvoudige taken over met een grote snelheid en efficiëntie. Dat is zeer bevorderlijk voor de werknemerservaring.”

Ook met intensief gebruik van AI in kmo’s, zal er altijd menselijke competentie nodig zijn.

Van automatisering tot autonome systemen

Momenteel automatiseert AI eenvoudige en repetitieve taken. In de toekomst zal de virtuele assistent volgens Christophe evolueren tot een agent. “Agents zijn computersystemen die autonoom kunnen beslissen over een bepaald facet. Het blijft natuurlijk de mens die bepaald over welke facetten en hoever die autonomie gaat. Wanneer je die agents vervolgens met elkaar laat communiceren, delegeer je als werknemer dus een volledig team van personal assistents. AI in kmo’s inzetten begint daarom met het bepalen welke taken agents binnen je bedrijf kunnen overnemen.” Niet evident, maar zo win je wel enorm aan productiviteit en efficiëntie. Het komt er dus op aan de weerstand, die elke innovatie oproept, met argumenten onderuit te halen. Namelijk: iedereen zal de vruchten plukken van een betere werkomgeving.

De mogelijke valkuilen van AI in kmo’s

“De grootste valkuil is de gemakzucht,” aldus Christophe. “Wie denkt dat zijn werk gedaan is door een vraag (in vaktaal: een prompt) te stellen aan een AI-model, en het antwoord over te nemen, heeft het niet begrepen. Ook met gebruik van AI in kmo’s zal er altijd menselijke competentie nodig zijn. Hoe meer expertise je hebt in een bepaald domein, hoe betere resultaten je zal behalen. En hoe makkelijk het ook lijkt, AI is complexe technologie. Je zal dus ook moeten leren hoe je er optimaal mee werkt. Dat gaat niet alleen om het ingeven van de juiste prompts. De opvolging van de resultaten is net zo belangrijk. We denken nog te veel vanuit het vertrouwde Google-patroon: je stelt een vraag en er komt een antwoord. Je moet GAI meer zien als een gesprekspartner, met wie je communiceert. De meerwaarde zit juist in de samenwerking tussen mens en technologie.”

Als je samenwerkt met GAI, en daar je creativiteit in legt, kan je wel degelijk tot persoonlijke en authentieke resultaten komen.

De grootste misvatting over AI in kmo’s

Volgens Christophe bestaat er nog een andere veel gemaakte denkfout, namelijk… “Denken dat de data het antwoord vormen. Het is niet omdat je over grote hoeveelheden data beschikt, dat je resultaten zal behalen. De data zijn enkel het middel. Je moet eerst vanuit je strategische visie je doelstellen duidelijk aflijnen en vervolgens de juiste vragen stellen aan de GAI. Op dat moment blijkt soms dat er nog relevante data ontbreken. Net zoals bij vraagstukken staat de oplossing in de vraagstelling.”

De ethische aspecten van het gebruik van AI in kmo’s

Wat met de bezorgdheden die AI oproept rond privacy en manipulatie? Hoe bewaar je het juiste evenwicht tussen menselijke controle en de autonomie van AI-systemen? “De ethische verantwoordelijkheid ligt hoe dan ook altijd bij de gebruiker, die moet nagaan of de output compliant is,” zo stelt Christophe. “Een ander ‘pijnpunt’ is de authenticiteit. Als je samenwerkt met GAI, en daar je creativiteit in legt, kan je tot persoonlijke en authentieke resultaten komen. Een voorbeeld: in ChatGPT kan je een aantal instellingen personaliseren, bijvoorbeeld over de stijl waarin je communiceert, de woorden die je al dan niet wil gebruiken. Als je daar even werk van maakt, zal je authentiek werk afleveren. Een van mijn portretfoto’s bij dit artikel is namelijk gegenereerd door GAI, een interpretatie van mijn persoon als James Bond.”

Hoe kan AI menselijke waarden als creativiteit en empathie versterken?

Christophe: “Nogmaals, je hebt creativiteit nodig om goed te kunnen werken met GAI. Je persoonlijke assistent kent je bedrijfsvoering of -cultuur niet, draagt geen verantwoordelijkheid, maar is tegelijk een absolute expert in álles. Het hangt volledig van jou af hoe je er gebruik van maakt. Vraag bijvoorbeeld aan GAI vijf goede namen voor een product dat je lanceert. Maar vraag tegelijk om voor elke suggestie te zeggen waarom ze eigenlijk niet goed is en betere alternatieven voor te stellen. Dat is slechts één manier waarop AI in kmo’s voor meerwaarde kan zorgen.” En wat met de empathische vermogens, die we niet meteen toedichten aan computersystemen? “Wie ooit met ChatGPT werkte zal gemerkt hebben dat de bot buitengewoon vriendelijk is. Mensen zijn meesters in het ‘spiegelen’ van gedrag, je gaat je m.a.w. zelf ook vriendelijker gedragen. Je kunt AI zelfs vragen om je mailberichten empathischer te verwoorden.”

De meeste AI-systemen zijn momenteel ‘getraind’ tot 2021, wat daarna komt moeten ze nog bijleren.

Is Artificiële Intelligentie wel zo intelligent?

Een chatbot geeft sowieso antwoord, maar niet altijd het juiste. Hoe kan je als gebruiker het onderscheid maken tussen feit en fictie? “Zelfde verhaal,” aldus Christophe. Er bestaan geen foute antwoorden, alleen foute vragen. De juistheid van de antwoorden hang onder meer af van de hoeveelheid data waartoe het AI-systeem toegang heeft. Daarom is een prompt doorgaans succesvoller in het Engels dan in het Nederlands. Je moet in die zin goed beseffen dat de systemen de toevloed aan data (nog) niet onmiddellijk kunnen verwerken. De meeste GAI-systemen zijn momenteel ‘getraind tot 2021, wat daarna komt moeten ze nog bijleren. Elk systeem heeft zijn eigen sterktes en zwaktes, ook dat is relevant.”

Hoe moeten kmo’s strategisch omgaan met data en AI?

Uit onderzoek van Microsoft en LinkedIn naar de arbeidsmarkt in de VS blijkt dat 79% van de leidinggevenden AI beschouwt als een kritisch element om concurrentieel te blijven. Zij willen dus hoofdzakelijk mensen met AI-vaardigheden aanwerven. Anderzijds vindt 60% van hen dat de AI-implementatie in hun bedrijf te langzaam verloopt. Ze kijken uit naar bedrijven die op dat gebied wel inspanningen leveren. Ook opvallend: 75% van alle kennismedewerkers brengt eigen AI-tools mee naar het werk. “De uitdagingen voor zowel talent als ondernemingen zijn duidelijk,” zo besluit Christophe. “Wie vandaag nalaat GAI te omarmen zal hopeloos achteropraken. Opleiding is essentieel om correct en efficiënt te leren werken met AI in kmo’s. Bedrijven zullen hiervoor ook een policy moeten uitstippelen. De ontwikkeling valt niet meer te stoppen. Wie de ogen sluit rijdt zichzelf hopeloos in de vernieling.”

Syntra Bizz geeft tal van opleidingen op maat rond het integreren van AI in kmo’s. Verneem je hier graag meer over? Aarzel niet en neem contact met ons op. Of stel je vraag via het formulier hieronder.