“Ergonomie gaat ook over het verbeteren van de prestaties”

De Vlaamse Ergonomie Vereniging vormt een netwerk voor iedereen die bezig is met ergonomie, of erin geïnteresseerd is. De vereniging werkt rond drie thema’s: ergonomie op kantoor, in de industrie en in de zorg.

Roeland Motmans: “Ergonomie wordt vooral in verband gebracht met werken op kantoor. Daar zien we een gestage evolutie. Ergonomisch meubilair vindt er steeds meer ingang. Verstelbare bureaus of tafels zodat iedereen op zijn hoogte kan werken, zijn stilaan de standaard geworden. Ondertussen is de volgende stap naar zit-sta tafels reeds ingezet. Langs de andere kant is er echter nog veel fysiek werk in ons land, manueel en zwaar werk. Daar is de bewustwording over het algemeen nog niet zo groot, alhoewel een klein percentage bedrijven op dat vlak wel al goed werk levert.”

Oorzaak van ziekteverzuim

Het (langdurig) ziekteverzuim in onze maatschappij neemt toe. In de fysiek zware beroepen is fysieke belasting daarvan de grootste oorzaak.

Roeland Motmans: “Hoe we daaraan proberen te verhelpen? Onze strategie is ‘meer en betere ergonomie’. Wij streven ernaar dat meer mensen bezig zijn met ergonomie en niet alleen specialisten. Zo zetten we b.v. in op multidisciplinaire preventieadviseurs opdat zij een bredere basiskennis ergonomie verwerven. Hoe meer partijen aan ergonomie doen, hoe beter. Daarnaast werken we ook aan het verhogen van de kennis van ergonomiespecialisten, b.v. door het uitwisselen van goede praktijken. Barrières tussen externe preventiediensten proberen we te doorbreken.”

Iedereen een cursus ‘heffen en tillen’?

Roeland Motmans: “Zulke cursus mag maar de laatste reflex zijn, de laatste stap in de preventiehiërarchie. Probeer eerst het risico weg te nemen, door het automatiseren of robotiseren van fysiek zware inspanningen. Dat is zich momenteel in sneltempo aan het ontwikkelen. Kunnen we bepaalde fysieke belastende handelingen niet vermijden? Dan moeten we trachten het risico te verminderen. Staan je palletten standaard op de grond en moet iedereen zich voortdurend bukken? Zorg dan dat je je producten op hoogte brengt, rond de buikhoogte, zodat de werkhouding van je werknemers verbetert.”

Vandaag wordt ook volop onderzoek gedaan naar persoonlijke beschermingsmiddelen: exoskeletten, externe harnassen om de rug of schouders mee te ondersteunen,...

Roeland Motmans: “Pas op de laatste plaats staan opleiding en instructies om de correcte werkhouding aan te leren en de correcte manier om iets te tillen. Maar ook al til je iets op de correcte manier, als het veel te zwaar is, blijft het te zwaar. Vandaar dat je best eerst bekijkt of je de risico’s kan vermijden of verminderen.”

Economische gevolgen van ziekteverzuim

Het ziekteverzuim kunnen we vandaag wel uitdrukken in cijfers, maar de oorzaak ervan is voor bedrijven vaak moeilijk te achterhalen.

Roeland Motmans: “Bij arbeidsongevallen wordt de ernst en frequentie opgetekend. We zouden hetzelfde moeten kunnen doen voor het locomotorisch ziekteverzuim. Heb je als onderneming vooral locomotorisch ziekteverzuim, dan zet je best extra in op ergonomie.”

Met verschillende initiatieven probeert de VerV de bewustwording te vergroten. In het kader van de Maand van de Ergonomie in oktober werd de praktijkrichtlijn rond het verplaatsen van personen in de zorg gelanceerd. Eenzelfde consensustekst over kantoorinrichting is op komst. Op 10 oktober was er de actie 10.10.10. waarbij iedereen werd aangespoord om die dag tien minuten minder te gaan zitten. Het Vlaams Instituut voor Gezond Leven organiseerde op 19 oktober de actie ‘Wisselwerken’. Elk half uur even weg van je stoel is gezond. Het versnelt je vetverbranding en beschermt je lichaam tegen hart- en vaatziekten, diabetes en rugpijn.