B Corp-certificering: winst verzoenen met het collectieve belang

De non-profitorganisatie B Lab wil een transitie van de globale economie teweegbrengen, ten gunste van alle mensen, gemeenschappen en de planeet. Ze beloont bedrijven die bijdragen aan een betere wereld met de internationale B Corp-certificering. Vandaag maken ruim een honderdtal ondernemingen in de Benelux deel uit van de B Corp-community.

Met de B van Benefit for all

Zoals elke certificering kan je B Corp beschouwen als een erkenning. Maar de term staat eveneens voor een community van bedrijven die niet de beste ter wereld, maar wel de beste vóór de wereld willen zijn. B Corps (zoals bedrijven met het certificaat genoemd worden) hanteren de hoogste normen op het gebied van sociale en milieuprestaties, transparantie en verantwoordelijkheid.

B Lab stelt het BIA-platform (B Impact Assessment), de tool om de certificering te behalen, gratis ter beschikking van geïnteresseerde ondernemingen. Aan de hand daarvan kunnen ze hun positieve impact op medewerkers, de gemeenschap, klanten en het milieu meten en bijsturen met als doel die impact doorheen de tijd te verbeteren.

De wieg staat in de VS

Twee Amerikaanse vrienden richtten eind jaren 90 een bedrijf op voor de productie van sportschoenen. Duurzame producten en het welzijn van de medewerkers vormden daarbij de prioriteiten. Toen ze hun onderneming verkochten, had dit meteen een negatieve invloed op de beoogde maatschappelijke impact.

Daarop stapten ze in 2007 uit het bedrijf om samen met een derde vriend B Lab op te richten. Die organisatie stond aan de wieg van de B Corp-beweging. Het doel was tweeledig: een middel voorzien waarmee ondernemingen hun impact kunnen meten en verbeteren, en een systeem bedenken om de maatschappelijke missie juridisch te verankeren in de bedrijfsstatuten.

Het initiatief kent een gestage internationale uitbreiding. B Lab Europe is actief sinds 2013. Binnen die structuur werkt B Lab Benelux vanuit Amsterdam. Het onderhoudt een partnerschap met The Shift als contactpunt in België. De Benelux B Corp-community groeit jaarlijks met zo’n 35 %. Ons land telt inmiddels 54 B Corps en 2 Pending B Corps (speciaal statuut voor start-ups).

“In plaats van winst te maken voor de aandeelhouders, willen B Corps een zo positief mogelijke impact hebben op álle stakeholders.” Jente Fillet (The Shift)

De Belgische sustainability community The Shift brengt bedrijven, ngo’s, academische instellingen en andere middenveldorganisaties die werk willen maken van een duurzamere economie en maatschappij samen. Jente Fillet is B Corp coördinator bij The Shift: “B Corp is in de eerste plaats een beweging van bedrijven, die het economische systeem willen herdenken. Zo haalde Yvon Chouinard, de CEO van Patagonia, recent de headlines met zijn besluit om zijn bedrijf (waarde: +/-3 miljard dollar) integraal te schenken aan een organisatie, die strijdt tegen de klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit. Hij noemt de aarde voortaan zijn enige aandeelhouder. Dat statement geeft de B Corp-filosofie perfect weer.”

Verandering stimuleren

“Als je gaat voor de certificering is het de bedoeling dat je het proces driejaarlijks doorloopt en dat je vooruitgang blijft boeken op de verschillende pijlers (medewerkers, milieu, governance, klanten, gemeenschap)”, vertelt Jente. “De drempelwaarden evolueren trouwens in de tijd, naargelang hun toe- of afnemende relevantie.” Naast de certificering wil B Lab ook structurele en culturele veranderingen bewerkstelligen. Tegen die achtergrond verricht B Lab Europe lobbywerk op Europees niveau.

The Shift informeert bedrijven die B Corp willen worden. “Dat gebeurt via infosessies, thematische workshops en andere evenementen. We kijken ook uit naar actoren met wie we kunnen samenwerken om onze impact te vergroten,” geeft Jente nog mee.

“In de praktijk waren we al een B Corp. Maar de certificering bracht wel een mentaliteitsverandering teweeg bij het team.” (Marc-Antoine De Mees, Brasserie de Brunehaut)

Financieel en handelsingenieur Marc-Antoine De Mees was een tiental jaren actief in de sales en ging vervolgens aan de slag als crisismanager in diverse sectoren. “In 2006 vernam ik dat de Brasserie de Brunehaut, na een bestaan van bijna 130 jaar, aan de rand van het faillissement stond. Deze keer zag ik de redding van de brouwerij als een persoonlijk project. Door de financiële crisis van 2008 kostte het mij vijf (in plaats van de geplande drie) jaar om de onderneming opnieuw winstgevend te maken. Daarnaast wilde ik eveneens focussen op maatschappelijk verantwoord ondernemen.”

Marc-Antoine ontmoet regelmatig collega-ondernemers, met wie hij van gedachten wisselt over zaken als corporate responsability, managementstijl enz. “Daar hoorde ik over holacratie en sociocratie, vlakke bestuursvormen met gedeelde verantwoordelijkheden. In onze kleinschalige organisatie met slechts een tiental mensen kon ik dit vrij makkelijk invoeren. Vervolgens gingen we stap voor stap over tot biologisch brouwen met lokale gerst. Vandaag zijn we de enige 100% biologische bierbrouwerij van het land. Met de investering in 350 zonnepanelen verkleinden we onze ecologische voetafdruk aanzienlijk. Ten slotte spreekt het voor zich dat we werken vanuit respect voor onze medewerkers, klanten, leveranciers en de planeet.”

Walk the talk

Op zeker moment hoorde Marc-Antoine voor het eerst over de B Corp-certificering: “De erkenning vat het duurzaamheidstraject, dat wij de voorbije tien jaar hadden afgelegd, perfect samen. Het maakt ook duidelijk dat een bedrijf niet aan greenwashing doet. Uit nieuwsgierigheid doorliep ik de BIA-assessment. Een score van 80 punten (de minimumvereiste voor een eerste certificeringstraject n.v.d.r.) leek me een haalbare kaart. Ik deelde mijn plannen met het team en iedereen reageerde super-enthousiast. Wij waren ervan overtuigd dat we op heel wat domeinen goed bezig waren. Alleen… om de certificering te verkrijgen, moet je alles zwart op wit kunnen aantonen. Dat had de nodige voeten in de aarde, maar uiteindelijk scoorden we 84 punten.”

Praktisch hoefde er eigenlijk niets te veranderen voor Brasserie de Brunehaut. Het team bleef hetzelfde. De werkwijze ook. Maar de certificering zorgde wel voor een boost. “De medewerkers zijn meer dan ooit trots om voor de brouwerij te werken. Er vond bovendien een mentale ‘klik’ plaats. Wanneer iemand kopieerpapier bestelt, zal die persoon bijvoorbeeld eerst nadenken of het wel om gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier gaat. En zo zijn we ons bewust van de duurzaamheid bij elk aspect van de bedrijfsvoering.”

“Vooropgestelde streefdoelen behalen, geeft me elke keer opnieuw de nodige drive om nog beter te doen. Je wordt voortdurend uitgedaagd om duurzaam te groeien.” (Catherine Castille, Bonka Circus)

Bonka Circus werkt als Purpose Driven communicatiebureau voor Positive Changemakers. Dat zijn bedrijven en organisaties – zowel profit als non-profit en in alle sectoren - die een positieve maatschappelijke bijdrage vooropstellen. “Aan de hand van impactvolle communicatie willen we positieve verandering versnellen”, verduidelijkt Managing Director Catherine Castille.

Je kan jezelf niet Purpose Driven noemen, zonder zelf effectief in te zetten op duurzaamheid. Daarom besliste Bonka Circus al snel om in twee trajecten te stappen: het VOKA Charter Duurzaam Ondernemen en de B Corp-certificering. “We opteerden voor deze beide trajecten omwille van de holistische benadering van duurzaamheid, met aandacht voor mens, omgeving en planeet. Wij delen die brede visie.”

Jaarlijks actieplan

Ook voor Catherine begon alles met de BIA-assessment. De eerste keer bleek een score van 80 punten nog te hoog gegrepen. Als kleine organisatie is het bovendien niet evident om alle aspecten te formaliseren en documenteren. “Daarom besloten we om in eerste instantie werk te maken van het laagdrempeligere VOKA Charter. We bepalen elk jaar specifieke aandachtspunten, die we vertalen naar een actieplan op maat van de 17 VN-duurzaamheidsdoelstellingen.”

Die initiatieven hadden tegelijk een positieve impact op de B Corp-assessment. De kaap van 80 punten werd een jaar later moeiteloos gerond. “Dan komt alles in een stroomversnelling. Je krijgt een analist toegewezen, je moet een pak informatie over jouw organisatie aanleveren, je past je statuten aan (om duidelijk te maken dat je een positieve impact wil hebben op alle stakeholders)… Ik ben absoluut voorstander van de trajecten die je moet doorlopen. De verplichting om alles op papier te zetten, houdt dan wel een zekere werklast in, maar het maakt snel duidelijk waar de verbeterpunten liggen. Meten is weten… en stimuleert je om het steeds beter te doen.”

“Met de B Corp-certificering en de hernieuwde focus op ons Circular-programma, geven we een duidelijk signaal aan onze community. Wij bieden waarde met waarden.” (Adrien Roose, Cowboy)

Cowboy wil meer mensen uit de auto en op de fiets  krijgen, iets wat al voor 27% van alle Cowboy-ritten lukt. Het Belgische e-bikeretailmerk verkreeg recent de B Corp-certificering. Parallel herlanceert Cowboy het Circular refurbishment-programma voor Cowboy-fietsen. Daarna zijn de tweedehandse e-bikes voor meer mensen toegankelijk.

Adrien Roose, medeoprichter en CEO van Cowboy, is trots op de certificering: “Ze biedt ons een mooi kader om onze duurzaamheidsplannen te versnellen, en bij de volgende certificeringsronde over drie jaar nog beter te scoren. Dit is en blijft voor ons ook op de lange termijn een doel, en wij moedigen onze industriegenoten aan dezelfde ambitie te koesteren.”