Welke instantie doet onderzoek naar zeescheepvaartongevallen?

Wat is de Federale instantie voor Onderzoek van Scheepvaartongevallen (FOSO)?

FOSO is een onafhankelijk onderzoeksorgaan opgericht op 1 juni 2018 na gedeeltelijke omzetting van Richtlijn 2009/18/CE van het Europese Parlement en de Raad van 23 april 2009. Die Richtlijn bepaalt dat alle lidstaten een instantie moeten hebben die zeescheepvaartongevallen in hun territoriale wateren en met hun nationale schepen in het buitenland onderzoekt. In België is die opdracht toebedeeld aan FOSO dat geleid wordt door Kapitein Hans De Veene.

Onafhankelijk onderzoeksorgaan

De opdracht van deze instantie beperkt zich tot de koopvaardij en visserijschepen van meer dan 15 meter. Eventueel kan die bevoegdheid uitgebreid worden tot de pleziervaart als er maritieme belangen moeten verdedigd worden.

Hoewel FOSO gevestigd is in de gebouwen van de FOD Mobiliteit en Vervoer staat het er helemaal los van. Evenmin staat FOSO onder het gezag van de Staatssecretaris voor de Noordzee. Wel kijkt hij toe op de goede werking. FOSO wordt niet gesubsidieerd, maar gefinancierd door de exploitanten van Belgische schepen en de zeehavens.

Wat doet het FOSO?

Met een driekoppig team doet FOSO zoveel mogelijk zelf de vaststellingen. Voor forensisch onderzoek doet FOSO een beroep op externe experten. Voor buitenlandse opdrachten werkt het bureau samen met bestaande onderzoeksorganen. Binnen de EU is die samenwerking sowieso verplicht. Naast scheepvaartongevallen in de Belgische territoriale wateren onderzoekt FOSO ook zaken zoals vervuiling, eventueel als gevolg van verlies van lading.

Draagkracht van het onderzoek

De opdracht van FOSO is beperkt tot het achterhalen van de toedracht en de oorzaak van het scheepvaartongeval en het formuleren van aanbevelingen. FOSO publiceert die bevindingen in een rapport dat eventueel veiligheidsaanbevelingen bevat die ongevallen in de toekomst kunnen helpen voorkomen. Niets uit deze rapporten mag gebruikt worden om de aansprakelijkheid of schuld aan te duiden.

Samenwerking met de marine

FOSO dat 24/7 paraat is, moet altijd naar de plaats van het ongeval gaan. De medewerkers van het bureau regelen zelf het transport. Daarom doet FOSO wel meer een beroep op de marine, vooral voor duikmissies, die de expertise en de apparatuur heeft.

Wie kan een scheepvaartongeval melden?

Iedereen mag een scheepvaartongeval melden bij FOSO via accidents@febima.fgov.be of +32 2 277 43 43. Het Maritiem Informatie Kruispunt, iedere overheid, iedere openbaar officier of ambtenaar die in de uitoefening van zijn ambt kennis krijgt van een scheepvaartongeval of incident moet dit onverwijld aan FOSO melden. In geval van een scheepvaartongeval of -incident waarbij een Belgisch schip betrokken is, meldt de kapitein, de eigenaar, de bevrachter, de beheerder of de exploitant van dit schip dit dadelijk aan FOSO.

Foto: Havenbedrijf Antwerpen