Elektrificatie van het kmo-wagenpark: bent u voorbereid?

Ondernemingen worden fiscaal aangemoedigd om vanaf 1 juli 2023 elektrische bedrijfswagens fiscaal gunstig in te brengen. Met die maatregel wil de overheid het Belgische wagenpark vergroenen tegen 2026. Vanaf die datum zal de CO2-bijdrage zo hoog zijn dat een wagen met verbrandingsmotor financieel onhaalbaar wordt. Bart Massin, stichter-CEO van Stroohm, antwoordt op enkele prangende vragen die leven bij kmo’s over de elektrificatie van het wagenpark. (auteur: Edith Vervliet) 

Elektrificatie zet zich vooral door op de bedrijfswagenmarkt

Vanaf 2030 mogen dieselwagens Brussel niet meer binnenrijden en vanaf 2031 volgen Antwerpen en Gent. Vijf jaar later worden ook benzinewagens geweerd uit deze steden. Europa heeft ook net een verbod gestemd op de verkoop van wagens met een verbrandingsmotor vanaf 2035. Verbrandingsmotoren zijn dus ten dode opgeschreven.

In september 2022 waren er in België 6.819.439 wagens ingeschreven, waarvan 228.242 voertuigen op alternatieve brandstof (bron: https://alternative-fuels-observatory.ec.europa.eu/transport-mode/road/belgium). Tegen 2030 zullen er, volgens onderzoek van de VUB, zo’n 600.000 elektrische salarisauto’s in België rondrijden. Recentere studies spreken zelfs over 800.000 à 1.200.000.

Uit statistieken van autofederatie Febiac blijkt dan weer dat vandaag reeds 1 op 3 nieuwe auto’s elektrisch is. In 2022 zijn 124.372 nieuwe voertuigen met een stekker ingeschreven: 59.281 plug-in hybride auto’s, 37.619 volledig elektrische auto’s en 27.242  hybride auto’s. 91,4 % van de plug-in hybride wagens en 87 % van de volledig elektrische wagens werden door een bedrijf of een zelfstandige ondernemer ingeschreven.

Wijzigend fiscaal kader

“Het aanbieden van een elektrische wagen is niet alleen een comfortabele, krachtige en hippe mobiliteitsoplossing geworden, het geeft medewerkers ook een gunstig voordeel van alle aard (VAA). Wie vandaag nog een diesel of benzine bedrijfswagen kiest, wordt geconfronteerd met steeds lagere referentie CO2-waarden die moeten gehaald worden en almaar spectaculair stijgende CO2-taksen. De restwaarde van wagens met een verbrandingsmotor keldert, waardoor de leaseprijzen ook stijgen. Naast de CO2-besparing zijn elektrische wagens ook fiscaal interessant, zowel voor de medewerkers als voor de bedrijven zelf”, zegt Bart Massin.

Sinds begin dit jaar is de brandstof voor een bestelde plug-in hybride echter niet langer voor 100 procent, maar slechts voor 50 procent aftrekbaar. Een echt kantelpunt wordt weliswaar begin juli 2023 verwacht.

“Voor de aankoop van nieuwe personenwagens met een uitstoot van koolstofdioxide zullen werkgevers vanaf juli van dit jaar een hogere CO2-taks moeten betalen. Over twee jaar zal ook de fiscale aftrekbaarheid van dit type wagen beginnen dalen, om over vijf jaar helemaal te stoppen”, gaat Bart Massin verder.
Die nieuwe evoluties zullen volgens de CEO van Sroohm nog dit jaar impact hebben op de bestellingen van nieuwe bedrijfswagens. 

“Een verhoogd aantal plug-in hybrides zal worden besteld tot en met 30 juni 2023 om nog te kunnen blijven genieten van de oude fiscale gunstmaatregelen, zelfs met slechts 50% aftrekbaarheid voor de tankkaart. Door die nieuwe fiscale regels zullen bedrijven en werknemers echter vanaf 1 juli 2023 in groten getale naar volledig elektrische modellen overschakelen.”

Staar je niet blind op de aankoopprijs alleen

Volgens Bart Massin is een elektrische wagen nu al vaak goedkoper dan een benzine of diesel als alle kosten worden meegeteld. “Dat is een van de belangrijkste redenen waarom de elektrificatie van het bedrijfswagenpark lukt. Leasingmaatschappijen en wagenparkbeheerders kijken naar de totale kosten van een auto per kilometer (TCO), het verschil tussen de aanschafprijs en de restwaarde, de energiekosten, het onderhoud, de belastingen, de verzekering, enz. Elektrische auto’s compenseren hun hogere aanschafprijs met lagere gebruikskosten, want een elektrische motor vraagt minder onderhoud dan een verbrandingsmotor. De onderhoudskosten zijn zowat de helft lager. Remschijven verslijten nauwelijks, want je remt magnetisch op je motor en recupereert zo elektriciteit. Je betaalt momenteel geen inbedrijfsstellingstaks en de rijtaks is quasi nul of minimaal, afhankelijk van het gewest. Bovendien gaat een elektrische wagen langer mee, waardoor de restwaarde hoger ligt. Daardoor bieden leasemaatschappijen best interessante leaseprijzen aan.”

Is er voldoende laadinfrastructuur? Is de bevoorrading verzekerd?

Het rijbereik van elektrische wagens is niet langer een struikelblok. De capaciteit van de huidige batterijen is sterk toegenomen. Met een volle batterij kan een afstand van 300 à 450 km overbrugd worden. Maar zijn er voldoende laadpalen?

Bart Massin: “Vandaag zijn er in ons land ongeveer 20.000 publiek toegankelijke laadpalen. In de praktijk is er een veelvoud aan laadpalen geïnstalleerd bij bedrijven of medewerkers thuis. Volgens sommige inschattingen zijn er 70.000 laadpunten in België. Snelladers worden aan recordtempo geïnstalleerd en zijn langs snelwegen zichtbaar aanwezig. Supermarkten werken volop aan hun aanbod om je wagen op te laden terwijl je winkelt. Steeds meer bedrijfsterreinen stelden hun laadplein ter beschikking van buurtbewoners en passanten om hun investering verhoogd in te brengen aan 200% fiscaal voordeel. Dat voordeel is nu nog 2 jaar aan 150%.”

Hoeveel kost de installatie van een laadpunt?

Bart Massin: “Een laadpunt bij een medewerker thuis kost een bedrijf gemiddeld 2.000 euro. Kies voor een slim laadpunt waarmee de elektriciteit kan worden terugbetaald via een automatisch systeem conform de regels van de fiscus. Ik raad de werkgever aan dit zelf te organiseren. Neem hiervoor een professionele firma onder de arm. De medewerker houdt voor het thuislaadpunt best rekening met het capaciteitstarief door niet simultaan te laden met andere grootverbruikers in huis. Als de elektriciteitskost op kantoor lager is dan thuis, is het aangewezen ook laadpalen op kantoor te voorzien zodat die zich snel terugverdienen t.o.v. laden thuis, waar je geen btw kunt recupereren op de elektriciteit en aan hogere tarieven vasthangt.”

Op het werk je wagen opladen en thuis die energie gebruiken voor huishoudelijke toepassingen?

In de praktijk ziet Bart Massin dit nog niet echt uitrollen op een uitzondering na:

“Sommige elektrische auto’s zijn al voorzien van een stopcontact waar je een grasmachine, strijkijzer, enz. kan insteken. Vergelijk het met een batterypack voor je gsm, maar dan in het groot voor je huis. Maar bij de meeste wagens is deze technologie nog niet aan boord of geactiveerd. Hiervoor is trouwens een ander type laadpunt nodig, namelijk een bi-directioneel laadpunt. De meerkost van zo’n € 5.000  wordt momenteel niet terugverdiend met de elektriciteit die je zou kunnen gebruiken van je wagen. Bovendien zoekt de fiscus nog uit hoe dit eventuele voordeel weer zou kunnen afgeroomd worden.”

Is elektrisch rijden door de energiecrisis nog steeds interessanter?

Bart Massin: “Sinds de internationale spanningen door de oorlog tussen Oekraïne en Rusland zijn heel wat markten door elkaar geschud. Russische olie- en gasleveringen werden teruggeschroefd. Dit had impact op de groothandelsmarktprijzen die finaal de pompprijzen deden stijgen alsook de elektriciteitskost thuis. Beide zijn evenredig gestegen en terug aan het dalen, waardoor elektrisch rijden nog steeds 40 à 50% goedkoper blijft dan tanken. Publiek (snel-)laden is wel duurder gebleven en blijft te vermijden. Laden op kantoor en thuis is het goedkoopste. Wanneer je een elektrische auto buiten de piekuren laadt, wordt je wagen zelfs een deel van de oplossing. ’s Nachts laden wanneer de elektriciteitsconsumptie naar beneden duikt, zorgt voor een gelijkmatiger stroomverbruik. In de zomer kan je overdag laden met de reststroom van je zonnepanelen. Dankzij de elektrische wagen kunnen we ons energieverbruik beter spreiden en laden we vooral buiten de piekuren. Mocht er een stroomtekort voorvallen, dan is dit meestal beperkt tot een korte periode tijdens de piekuren, terwijl wagens toch voornamelijk ’s nachts opladen.”

Bart Massin waarschuwt er wel voor dat op elektriciteit al snel een prijsverschil met factor 10 kan zitten, wat vroeger met een tankkaart uiteraard ondenkbaar was. De moderne fleet manager heeft nu dus een nieuwe uitdaging om elektriciteitskosten te optimaliseren.