Panelgesprek KMOinsider breakfast (online): Big data, big business?

• Stijn Viaene, professor Digital Transformation Vlerick Business School en KULeuven
• Jo Caudron, digitaal ondernemer en auteur van ‘De wereld is rond’
• Tom Haegemans, parttime prof KULeuven, oprichter van Digita
• Nico Huybrechts, CEO en cofounder Datashift
• Kurt Jonckheer, CEO en cofounder Klarrio
• Pascal Kemps, cofounder & Business Development Manager TeRoCo
• Wilco Ravestein, country manager Paessler AG
• Gerrie Smits, freelancer en auteur ‘Blockchain is WTF* (*Waarschijnlijk Toch Fundamenteel)
• Eric Van den Broele, R&D Graydon Belgium
• Maarten Verschuere, CEO en oprichter Clever

Zijn big data nog altijd big?

Stijn Viaene stelt dat hij een koele minnaar is van het woord big data: “Het werd op een bepaald moment in de geschiedenis van de data-economie geïntroduceerd, maar in feite gebruikt de economie al verschillende decennia meer en meer data om waarde te creëren en heruit te vinden.”

Maar volgens hem is het toch valide om op een bepaald moment over big data te spreken in plaats van over data, en wel om twee redenen: “We hadden ten eerste nood aan nieuwe technologie om met volatielere, complexere en sneller bewegende data om te gaan. De term is in dat verband naar boven gekomen. Ten tweede groeide de ambitie. Bedrijven werden bereid om meer beslissingen toe te vertrouwen aan technologie, denk aan autonome beslissingsname.”

"Grote spelers zijn niet groot geworden door alleen data driven te zijn, maar door verschillende departementen snel te overbruggen, snel te schakelen en snel beslissingen te nemen."

Stakeholders van big data

Op de vraag van de moderator wie de stakeholders van big data zijn, geeft Gerrie Smits een opsomming, telkens gekaderd vanuit het standpunt van een CEO: “In de eerste plaats heb je de spelers die data genereren. Dat zijn mensen, maar ook derde partijen, zoals Facebook of interne data… Zijn die data correct? Een tweede stakeholder is de opslag van data, lokaal of door derde partijen (IT-providers of Amazon-cloudachtige oplossingen). Gebeurt dat veilig? Een derde partij stakeholders is bezig met de verwerking van data. Dat zijn de algoritmebouwers. Als CEO hoop je dat die algoritmes juist zijn.”

“De datavalidatoren zijn ook stakeholder. Het gaat vaak om manuele outsourcing om data te taggen en om de algoritmes beter te leren. En dan heb je nog de business intelligence people, die moeten beslissen wat te doen met de inzichten. De CEO gaat ervan uit dat er genoeg materiaal is om de juiste beslissing te nemen.”

Waardestroom van data

Verder stelt Gerrie Smits dat er twee ‘olifanten’ in de kamer met stakeholders zijn: “De eerste is de mens die niet veel van data kent en zich laat wegpraten door datamensen. In de marge daarvan zijn er ook wel wat parallelle stroompjes die aan het bubbelen zijn rond het uitdagen van de waardestroom van data, zowel economisch, als ethisch, als moreel … Dat gedecentraliseerd denken leidt tot nieuwe producten, zoals Brave, een browser die ervan uitgaat dat data van mensen zijn en dat we aandacht aan het verhandelen zijn op basis van data. De assumptie ‘data is the new oil’ kan misschien ooit in vraag gesteld worden.”

Eric Van den Broele ziet de maatschappelijke verantwoordelijkheid ook als algemene stakeholder.

Kmo’s en datatechnologie

De moderator wil vervolgens graag weten welke toepassingen interessant zijn voor kmo’s.

Jo Caudron vindt dat kmo’s nog niet te hard van stapel moeten lopen. Hij geeft het voorbeeld van een grote retailer die sinds drie jaar een CRM heeft en op nauwelijks een jaar tijd 90% van de klantendata verzamelde: “Het bedrijf investeerde vervolgens in AI om op marketingvlak ‘funky’ dingen te kunnen doen. Het resultaat was beperkt. De technologie staat nog niet ver genoeg om alle beloftes al waar te maken.”

“Data is the new oil, hoor je vaak”, vervolgt hij. “Er zijn spelers die data gebruiken als de essentie van hun USP. Het gaat om een handvol bedrijven, zoals Google en Facebook… Zonder data bestaat hun businessmodel niet. Voor het gros van de klassieke spelers zijn data een mogelijke oplossing van een probleem waarmee ze al langer worstelen (financieel, logistiek, klantprobleem…). Laat hen best daar eerst op focussen, zonder zich te vergapen aan toekomstbeloftes van de ongebreidelde mogelijkheden van AI.

Zijn data het nieuwe goud, de nieuwe olie … of zeewater?

Nico Huybrechts is het met hem eens: “Kmo’s kiezen vaak eerst technologie en bedenken dan wat ze ermee kunnen doen. De kunst is te zoeken naar zaken die relatief eenvoudig zijn en onmiddellijk impact genereren. Nieuwe spelers als Uber, Strava… sleuren geen erfenis mee. Die bouwen van nul een nieuwe organisatie op rond data. Je moet rekening houden met die spelers en zien dat je ermee kan samenwerken of  kan integreren.”

"Wij vergelijken data meer met zeewater. Je ziet bedrijven echt onder water lopen met data."

Voor Pascal Kemps zijn data net niet the new oil: “Olie heeft zijn waarde omdat het een zeldzaam goed is. Wij vergelijken data meer met zeewater. Je ziet bedrijven echt onder water lopen met data. Kmo’s hebben nochtans heel eenvoudige tools ter beschikking om snel te schakelen. Veel AI-oplossingen zijn heel betaalbaar en toegankelijk. Een kmo kan daarmee heel gericht marketing- en salesactiviteiten ondernemen.”

Kloof in de economie

Volgens Stijn Viaene hebben veel kmo’s het zo niet begrepen. Hij ziet een enorme kloof in de economie, met aan de ene kant de serial data entrepreneurs, die wereldwijd groter en groter worden, en aan de andere kant veel kmo’s die niet eens in staat zijn om de basisregels van waardecreatie met technologie te (willen) snappen: “Ze slagen er niet in om een minimale basis te leggen, laat staan een serieuze investering te doen in technologie. De gap wordt steeds groter. Je zal met de basics moeten starten en die ga je versneld moeten introduceren.”

Pascal Kemps is het met hem eens: “Het is belangrijk er gewoon aan te beginnen. Elke reis begint immers met één stap en je medewerkers geraken onderweg geïnspireerd als je ze betrekt. Als je dan je basics op orde hebt en weet waar je naartoe wil, zit je goed.”

“Het gaat niet alleen over data-activatie, maar ook over het interconnecteren van gegevens en over het ontstaan van een digitaal ecosysteem”, stelt Tom Haegemans. “Daar ligt de waarde van big data, eerder dan in het vergaren van klantengegevens.”

Als dataverzamelaar kwaliteit nastreven

Eric Van den Broele stelt dat de dataverzamelaar voortdurend kwaliteit moet nastreven: “In de algoritmes die je ontwikkelt, moet je ook duidelijk en transparant zijn over de foutenmarges en over de beperkingen. Een algoritme mag nooit sturend en leidend zijn. De mens moet altijd het eerste en het laatste woord hebben.”

Een mening waar ook Maarten Verschuere zich in kan vinden: “Niet instappen in big data en digitalisering is zelfmoord plegen als bedrijf. Ik ben ervan overtuigd dat de wereld na Covid nog sneller, nog digitaler, en nog globaler zal zijn dan ooit tevoren. De vrees die kmo’s moeten hebben is niet om foute verbanden te leggen, maar wel om te worden weggeconcurreerd als ze niet snel genoeg mee kunnen. Kijk naar Facebook dat met e-commerce begint en naar Google dat lokaler begint te werken.”

Gerrie Smits: “Data kunnen enorm goed zijn voor de optimalisatie van bepaalde processen, maar ze gebruiken om naar de kern van je organisatie te gaan en ze te vertalen naar een nieuwe visie, is veel moeilijker. Veel innovaties zijn gebeurd door net niet te hard te vertrouwen op een hoop data. Ik wacht op een boeiende entrepreneur die alle data vergeet en zijn bedrijf omdraait vanuit een kern. Die zal ook succesvol kunnen zijn.”

Lees hier het volledige artikel in KMOinsider