Transformationeel leiderschap leidt tot meer veiligheid in je magazijn

Professor de Koster: “We hebben met dit onderzoek kunnen aantonen dat de leidinggevende in je magazijn met zijn of haar gedrag een sterke invloed heeft op hoe je medewerkers zich gedragen op de werkvloer en hoe dit leidt tot de reductie van het aantal ongelukken. Wij dachten in eerste instantie dat dit vooral lag aan de invloed die de manager had op het veiligheidsbewustzijn van de medewerkers, maar dit bleek geen enkel effect te hebben op het aantal ongelukken. Dit komt omdat mensen zich weliswaar bewust zijn van de risico’s, maar desalniettemin op bepaalde momenten toch risicovol gedrag vertonen, b.v. door de druk om klanten snel te leveren,… Vergelijk dit met de wetenschap dat je de straat niet mag oversteken wanneer het verkeerslicht op rood staat… Maar is het druk en moet je snel ergens zijn?...”

Concreet heeft het onderzoek van professor de Koster aangetoond dat vooral transformationeel veiligheidsleiderschap een positieve invloed heeft op de veiligheid in logistieke bedrijfshallen. Transformationeel leiderschap is de tegenhanger van hiërarchisch of transactioneel leiderschap, leiderschap dat bestaat uit het belonen (of betalen) van medewerkers in ruil voor het bereiken van je doelstellingen.

Je medewerkers motiveren en complimenteren

René de Koster: “Bij transformationeel leiderschap realiseer je je doelen door je medewerkers voor die doelen te motiveren. Dat doe je in eerste instantie door voorbeeldgedrag. Als je medewerkers veiligheidsschoenen en een fluorescerend hesje moeten dragen, gaat het niet op om zelf andere schoenen en geen hesje te dragen. Daarnaast zijn ook andere aspecten belangrijk, zoals je medewerkers stimuleren en motiveren, ze regelmatig in het zonnetje zetten en ook feedback geven op hun prestaties, voor de hand liggende dingen, die je wel consequent moet doen.”

Transformationeel leiderschap kan je aanleren, maar bepaalde persoonlijkheden kan je zulk gedrag makkelijker bijbrengen dan andere.

Focus op promotie of focus op preventie

René de Koster: “We hebben dan ook gekeken naar de persoonlijkheidskenmerken die iemand moet hebben om een goede transformationele leider te worden. Daarin onderscheiden we twee hoofdtypes, leiders die zich focussen op promotie en een doel willen bereiken door er recht op af te gaan, en leiders die zich focussen op preventie. Zij bereiken hun doel door risico’s te vermijden, die je zouden verhinderen om dat doel te bereiken.”

In de logistiek blijken leiders met een focus op preventie betere resultaten te behalen op het vlak van veiligheid.

Het effect op de productiviteit

Focussen op veiligheid doet vermoeden dat dit leidt tot een negatief effect op de productiviteit.

René de Koster: “Dit blijkt niet zo te zijn. Het heeft geen negatief effect op de productiviteit, maar ook geen positief effect. Een causaal verband kan ik niet aantonen, want natuurlijk kan je geen experiment opzetten waarbij iemand verongelukt, maar anekdotisch onderzoek toont aan dat de focus op preventie twee effecten teweeg brengt. Mensen gedragen zich veiliger, wat betekent dat je productiviteit potentieel omlaag gaat, maar doordat er minder ongelukken zijn, is er geen productiviteitsverlies. Deze twee effecten vallen tegenover elkaar weg. Waar je op korte termijn een negatief effect zou verwachten, is het effect op langere termijn positief, maar dat kan je veel moeilijker aantonen.”

Professor de Koster is ook voorzitter van de Nederlandse ‘Prijs Veiligste Magazijn’. Hij voert in die functie veel audits uit van magazijnen.

René de Koster: “Magazijnen die deze prijs willen winnen, bereiken niet alleen meer veiligheid, maar ook betere logistieke prestaties door hun medewerkers zeer sterk te ‘empoweren’ op het vlak van veiligheid, met leidinggevenden die waardering hebben voor het werk van het magazijnpersoneel, die dat uitspreken en die zelf voorbeeldgedrag vertonen. Dit valt niet wetenschappelijk te bewijzen, maar ik kan het wel staven met voorbeelden van een groot aantal bedrijven dat de finale haalde van deze wedstrijd en een gouden, zilveren of bronzen certificaat in de wacht sleepte. Veiligheid is bovendien niet recht evenredig met de mate waarin je geïnvesteerd hebt in moderne veiligheidstechnologieën, maar wel met hoe de leidinggevende zich opstelt. Je hoeft geen ultramodern magazijn te hebben om je medewerkers te motiveren en een topprestatie neer te zetten.”