België koopt 23 Brusselse kantoorgebouwen van de Europese Commissie met het oog op transformatie

06-05-2024
Insider story
Deel dit artikel

Finance

De Belgische overheid koopt via haar investeringsmaatschappij SFPIM een portefeuille van maar liefst 23 kantoorgebouwen van de Europese Commissie. Het Belgische Cityforward, een fonds opgericht door SFPIM en Ethias en beheerd door hun Brussels-Antwerpse partner Whitewood, zal binnenkort 21 van deze gebouwen in de Europese wijk, met een totale oppervlakte van 300.000 vierkante meter, omvormen tot 70 procent duurzame kantoren en 30 procent winkels, openbare voorzieningen en vooral woningen. Deze extra wooneenheden zullen uiteindelijk het aantal gezinnen in het hart van de Europese wijk doen verdubbelen. Vanaf 2028 kunnen de eerste nieuwe bewoners en kantoormedewerkers er hun intrek nemen.

Deze transactie is het startpunt van een grote herontwikkelingsoperatie die tegen 2028 moet leiden tot duurzame kantoren waarin de Europese instellingen zich kunnen vestigen en die hen voor de komende decennia in Brussel verankeren.

De Europese Commissie heeft een uitgebreide portefeuille van 23 gebouwen verkocht aan SFPIM. SFPIM heeft op zijn beurt de 21 gebouwen in de Europese wijk verkocht aan het Belgische fonds Cityforward om ze te transformeren tot een duurzame en dynamische wijk. De twee andere gebouwen die door de Europese Commissie zijn verkocht, liggen buiten de Europese wijk en zijn verkocht aan Vicinity Affordable Housing Fund en buurtontwikkelaar Matexi, die ze zullen herontwikkelen naar duurzame en betaalbare huur- en koopappartementen.

De Europese Commissie, SFPIM en Cityforward kwamen voor de 21 gebouwen in de Europese wijk een marktprijs van ongeveer 880 miljoen euro overeen. Dit bedrag steunt op de analyses van twee externe en onafhankelijke deskundigen. De aankoopprijs werd ook overgenomen als eenmalige canon voor de erfpachtcontracten van 99 jaar die SFPIM aan Cityforward heeft toegekend. Het fonds Cityforward heeft de nodige financiële middelen bijeengebracht met de steun van SFPIM, Ethias, finance&invest.brussels, Belfius, Whitewood, ING, KBC, BNP Paribas Fortis, BIL en Helaba. De fondsbeheerder is Whitewood AIFM, die gecertificeerd is om fondsen van deze omvang te beheren.

De totale kosten van de transformatie die Whitewood aan de gebouwen wil uitvoeren, worden geschat op dezelfde grootteorde als die van de aankoop, d.w.z. een totale investering van bijna 2 miljard euro.

De laatste handtekening voor de verkoop van de gebouwen en de kapitaalverhoging van Cityforward werd gezet op maandag 29 april 2024.

"Duurzame, energie-efficiënte renovatie van gebouwen is één van de belangrijkste pijlers van de energiestrategie van SFPIM. Voor dit transformatieproject, ongezien op deze schaal, zijn de nauwe samenwerking en de constructieve dialoog tussen de verschillende partijen essentiële factoren geweest voor het succes ervan. Niet alleen voor de overheid en regelgevende instanties, maar ook voor experts en investeerders. Door deze dialoog vanaf het begin te starten, zijn we erin geslaagd om een groot draagvlak te creëren voor de duurzame transformatie van verouderde gebouwen. Door deze transformatie versterken we de positie van onze hoofdstad als het hart van Europa. Tegelijk spelen we ook in op de sterke vraag naar diversificatie en bijkomende woningen in de Europese wijk.”
Laurence Bovy, voorzitter van de raad van bestuur van SFPIM

"We zijn bijzonder enthousiast om bij te dragen aan de transformatie en heropleving van een gebied dat heel symbolisch is voor Brussel, de Europese wijk. Temeer omdat dit project multifunctioneel is. Enerzijds zal het de Europese Commissie in staat stellen om zich permanent te vestigen in duurzame gebouwen uitgerust met toptechnologie. Anderzijds zal het de komst van nieuwe bewoners aanmoedigen, dankzij de bouw van kwaliteitsvolle woningen tegen betaalbare prijzen en het voorzien van nieuwe diensten - zoals een school en buurtwinkels - om aan hun behoeften te voldoen. Dit is volledig in lijn met de waarden van Ethias en haar wens om een katalysator te zijn voor projecten die een duurzamere samenleving bevorderen in functie van toekomstige generaties.” Philippe Lallemand, CEO van Ethias.

"Dit grootschalige project respecteert zowel de sociale belangen als de economische realiteit. Het geeft ons veel vertrouwen in voor wat mogelijk is in onze hoofdstad. De fundamenten zijn gelegd om in de nabije toekomst een toonbeeld te worden van een gediversifieerde stedelijke omgeving waar duurzame werkplekken hun plaats krijgen, in een leefbare wijk waar het goed leven is. Het is dankzij investeerders als SFPIM, finance &invest.brussels en Ethias dat dit mogelijk werd gemaakt. Ze hebben het project van bij het begin volledig gesteund als echte partners. Frédéric Van der Planken, CEO van Whitewood, manager van Cityforward.

"Met deze investering bevestigen we opnieuw ons engagement om een leidende rol te spelen in de economische ontwikkeling van het Brussels Gewest, als hoofdstad van Europa. Dit project past perfect in onze investeringsstrategie, omdat het gaat over de renovatie van het reeds bestaande patrimonium, essentieel om de uitdagingen van de klimaatverandering aan te gaan. Tegelijk draagt het bij tot de heropleving van een centraal gelegen wijk, waardoor de levenskwaliteit van de Brusselaars verbetert". Pierre Hermant, CEO van finance&invest.brussels. 

Sterke marktvraag naar duurzame kantoren en woningen

Zelfs nadat het transformatieproject is voltooid, zal er volgens recente studies alleen al voor de Europese instellingen nog steeds een tekort zijn van 300.000 vierkante meter duurzame kantoorruimte in de Europese wijk. Het fonds Cityforward verwacht veel belangstelling voor deze nieuwe duurzame kantoorgebouwen gezien het beperkte aanbod.

Het project is er ook op gericht om kantoorgebouwen om te zetten in woningen. Cityforward verwacht dat ongeveer 30 procent van de herontwikkelde ruimte zal worden bestemd voor winkels, openbare voorzieningen en een divers aanbod aan woningen. Dankzij dit project komen er ongeveer 750 tot 800 nieuwe appartementen bij in de wijk.

In de startblokken

Nu de transactie en de financiering rond zijn, kan het project echt van start gaan. Het doel is nu om dit ambitieuze programma aan te houden en nauw samen te werken met de bevoegde autoriteiten. De eerste vergunningen moeten al in 2026 worden verkregen. In 2028 moeten de eerste appartementen en kantoren worden opgeleverd. Daarom lanceert Whitewood in mei van dit jaar de eerste drie architectuurwedstrijden (waaronder het project 'Ilot 130'), in samenwerking met de Brusselse Bouwmeester Maitre Architecte (BMA).